Stichting Fontys – Fontys Sporthogeschool: Leermateriaal voor formatief handelen binnen lichamelijke opvoeding

Het vak lichamelijke opvoeding (LO) heeft als doel om leerlingen beter te leren bewegen, maar ook om vaardigheden te ontwikkelen rondom het regelen van bewegen. Denk bijvoorbeeld aan coachen, scheidsrechter zijn, of het organiseren van beweegactiviteiten. Maar ook samen leren bewegen (bijvoorbeeld fair play, inclusiviteit) en leren over bewegen en gezondheid komen bij LO aan bod. Er wordt binnen het vak LO dan ook gesproken over het ontwikkelen van meervoudige doelgebieden op basis waarvan elke leerling eigen keuzes kan maken voor een leven lang bewegen.  

Betere aansluiting op meervoudige doelgebieden

De huidige praktijk van toetsing binnen het vak LO sluit echter onvoldoende aan op het ontwikkelen van deze meervoudige doelgebieden. De focus van toetsing binnen LO is vaak summatief van aard, waarbij na 3 tot 4 lessen vaak een cijfer gegeven wordt dat ‘meetelt’ op een cijferkaart of op het rapport. Omdat de focus bovendien vaak ligt op het toetsen van bewegingsvaardigheden (en er dus belangrijke andere doelen niet getoetst worden) levert dit, gezien de vaak grote heterogeniteit in beweegniveau binnen een klas, een grote uitdaging op voor leraren LO. Als gevolg hiervan worden leerlingen vaak beoordeeld op aspecten die geen onderdeel uitmaken van de doelen van het vak, zoals inzet en correcte kleding (Borghouts et al., 2017).  

Waar is behoefte aan?

We constateren voor het vak LO dan ook een behoefte aan: 

  • Leermateriaal waarmee het leerproces van leerlingen ondersteund kan worden binnen het ontwikkelen van vaardigheden binnen de meervoudige doelgebieden van het vak LO.  
  • Inzicht in de mate waarin dit leermateriaal in de praktijk van de LO bruikbaar, toepasbaar en aanpasbaar is. En passend kader voor het ontwikkelen van leermateriaal rondom formatief handelen zijn de kernstrategieën van Wiliams & Leahy (2018).  

Kernstrategie

Binnen dit project worden, gekoppeld aan elk van deze kernstrategieën, voorbeelden en methodieken ontwikkeld voor formatief handelen die door de leraar LO in te zetten zijn binnen diverse contexten en onderwijsniveaus en die gericht zijn op de meervoudige doelgebieden van het vak LO. Vanuit een ontwikkelteam met in totaal 8 leraren LO van verschillende scholen zal er gewerkt worden aan een collectie leermaterialen voor formatief handelen waarmee het leren van leerlingen ondersteund kan worden en waarmee leerlingen zelf sturing kunnen geven aan hun eigen leerproces. Deze collectie zal open en toegankelijk gemaakt worden op een digitaal platform.