CSG Groningen: Bronnen in de klas

Het vak geschiedenis draait om het interpreteren van het verleden. Hiervoor moet je je baseren op bronnen. Met dit innovatieve project voegt CSG Groningen open historische bronnen van archieven toe aan de bestaande bronnen- en lessendatabase op vgnkleio.nl. Vervolgens ontwikkelen ze daar open lesmateriaal bij. Dit is een unieke en mooie samenwerking tussen archieven en onderwijs die zorgt dat historische bronnen makkelijker te vinden en gebruiken zijn voor docenten.  

Gevarieerde bronnen

De pilot werkt met datasets met gevarieerde bronnen. Denk aan tegenstrijdige bronnen, nationale en regionale bronnen uit heel het Koninkrijk. Maar ook aan bronnen die andere perspectieven bieden dan de algemeen gangbare perspectieven en persoonlijke bronnen. Daarmee denken ze de leerlingen uit te kunnen dagen kritisch te kijken naar de historische bronnen. Lokale bronnen uit de eigen omgeving brengen geschiedenis daadwerkelijk dichter bij de leerling. Docenten kunnen met deze bronnen laten zien dat de grote geschiedenis weliswaar vaak ‘geschreven’ werd in Amsterdam of Den Haag, maar juist ook de gewone mensen in de provincie en in andere delen van het Koninkrijk raakte.  

Situatieschets

Er zijn bronnen op het internet te vinden, alleen is dat niet makkelijk en die zijn niet direct in te zetten in het onderwijs. Er moet eerst een kritische blik over. Vaak moet de bron hertaald worden en vervolgens moet er nog een aansluiting zijn met het curriculum. Door middel van een lessen- en bronnendatabase bij de Vakvereniging Geschiedenisdocenten Nederland (VGN) wil de pilot docenten deze belangrijke tool voor de geschiedenislessen makkelijk vindbaar en bruikbaar aanbieden. Dit scheelt docenten veel tijd en zal leiden tot betere lessen met meer gevarieerde bronnen, die de lessen voor leerlingen aantrekkelijker en herkenbaarder zullen maken.  

Invulling van de pilot

Het verzamelen, selecteren, digitaliseren, transcriberen/hertalen, metadateren en op andere wijzen geschikt maken van de bronnen kost echter veel tijd. Met dit project wil CSG Groningen tijd vrijmaken om dit goed en duurzaam te implementeren. Door gebruik te maken van de expertise en het netwerk van onder andere archiefinstellingen willen ze bronnen geschikt maken voor het onderwijs. Daarnaast gaan ze bijbehorende lessen(series) ontwerpen, uitproberen en toespitsen op het gebruik van bronnen tijdens de (geschiedenis)les. Wanneer er gekozen wordt voor een bepaalde bron(nenset) kan de docent doorklikken naar de instelling vanwaar de bron komt. Daarmee worden onderwijs en archieven met elkaar verbonden.

De aanpak 

Dit project staat onder leiding van twee docenten geschiedenis, die als initiatiefnemers en projectleiders van de VGN Kleio bronnendatabase, een goed beeld hebben van hoe bronnen ingezet kunnen worden. Door een kernteam te vormen met educatoren van archiefinstellingen van het Kennisplatform Educatie & Presentatie willen ze formats voor het aanleveren van bronnen en de metadatering goed doordacht ontwikkelen.  

Infrastructuur en duurzaamheid website

Ook de infrastructuur en duurzaamheid van de website worden kritisch bekeken. Daarbij zetten ze vooral in op kwaliteit. Dit waarborgt de pilot door een expertgroep op te tuigen die op regelmatige basis kritisch meekijkt naar zaken als thematiek, taalniveau en kwaliteit van de lessen. Tot slot worden er regelmatig workshops en trainingen verzorgd voor docenten en archiefeducatoren om er voor te zorgen dat op de langere termijn de database verder aangevuld kan worden.