Wist je dat open leermateriaal ook kan helpen om passend onderwijs te bieden aan leerlingen met een speciale behoefte? De pilot van Koninklijke Visio is hier een lichtend voorbeeld van. Wij spraken met Pauline Maas, ICT docent en docent digitale geletterdheid bij Koninklijke Visio locatie Grave en Ruben Brandsma, docent digitale geletterdheid, docent dienstverlening en producten en projectleider innovatie bij Koninklijke Visio op locatie Amsterdam.
“Koninklijke Visio is een expertiseorganisatie voor mensen met een visuele beperking. Bij Visio kan iedereen terecht met vragen over slechtziend of blind zijn. Visio biedt informatie en advies, maar ook verschillende vormen van onderzoek, begeleiding, revalidatie, onderwijs en wonen. Onderwijs beslaat 10% van de organisatie.
Onze pilot houdt in dat we een platform gaan maken waarin leerlingen zelf kunnen leren programmeren als voorbereiding op een vervolgopleiding of een baan in de ICT. Onze leerlingen hebben een extra zetje nodig om aangenomen te worden in een baan. We hopen ze hiermee iets extra’s mee te geven om meer kansen te krijgen op het mbo of op een baan in de ICT. We zien veel potentie in dit werkveld voor leerlingen met een visuele beperking, maar er komen op dit moment heel weinig leerlingen in een vervolgopleiding terecht, of in een baan.
Daarvoor maken we een lessenseries voor het programmeren in 4 veelgebruikte programmeertalen (Hedy, Python, HTML/CSS en Sonic Pi). Omdat veel digitale systemen en websites ontoegankelijk zijn voor mensen met een visuele beperking, voegen we daarnaast ook een lessenserie toe over hoe je op een toegankelijke manier online content maakt, toegankelijkheid kan testen en toepassen.
Alle lessen worden inclusief ontwikkeld en toegankelijk gepubliceerd. Daardoor zijn ze voor zowel leerlingen met als leerlingen zonder visuele beperking goed te volgen. Dit doen we volgens de WCAG 2.2. richtlijnen.
De focus van de lessen zijn leerlingen van 12-18 in het regulier en speciaal onderwijs met en zonder visuele beperking. Daarnaast zijn de lessen natuurlijk ook goed te volgen door andere mensen met interesse in ICT en of toegankelijkheid. Bijvoorbeeld als je op latere leeftijd blind bent geworden.”
“Alle lessen worden inclusief ontwikkeld en toegankelijk gepubliceerd. Daardoor zijn ze voor zowel leerlingen met als leerlingen zonder visuele beperking goed te volgen.”
~ Ruben Brandsma, docent digitale geletterdheid, docent dienstverlening en producten en projectleider innovatie bij Koninklijke Visio op locatie Amsterdam.
“We gaan het op drie scholen testen binnen Koninklijke Visio. Maar, je kunt ons lesmateriaal inzetten op elke school waar blinde of slechtziende leerlingen zitten. Je kunt het materiaal zelfs gebruiken als je niet op school zit of geen beperking hebt. 85% van alle leerlingen met visuele beperking leerlingen zit in het regulier onderwijs (en begeleiden wij ook) en daarom hebben we dit juist gemaakt.”
“Onze doelgroep allereerst. Daarnaast is het bijzonder dat we twee websites gaan maken. Eén voor docenten en één voor leerlingen, waarbij we ook gebruik gaan maken van gamification. Wat onze pilot tot slot uniek in zijn soort maakt is ons materiaal inclusief is. De focus ligt op leerlingen met visuele beperking maar het moet voor iedereen bruikbaar zijn. Het moet voor leerlingen een verschil maken om te durven ontdekken. We bieden daarom ook een aparte les aan over digitale toegankelijkheid, naast het leren programmeren. Zodat ze hun werk zelf ook kunnen verbeteren.”
Voor Ruben is het doel al bereikt als je voor een paar leerlingen al het verschil kan maken. Pauline is tevreden wanneer het lesmateriaal wordt geïmplementeerd binnen Visio. Dus dat elke leerling hun lesmodules volgt. “We willen dat ons materiaal zo open mogelijk is zodat echt iedereen snel kan beginnen.”
“Het opleveren van de verschillende lesmodules. Dat worden waarschijnlijk Hedy, HTML, Sonic Pi, Python en als laatste de les digitale toegankelijkheid.”
Pauline: “Naja gewoon hier, haha! Nee hoor, over een jaar moet de les over programmeertaal Hedy opgeleverd zijn en willen we de website voor de leerlingen live hebben staan. Ook hebben we dan een identiteit gekozen voor onze site, een visuele identiteit. Tot slot willen we over een jaar ook het eerste deel voor de docenten op Wikiwijs hebben opgeleverd.”
“Zorg dat al je lesmateriaal toegankelijk is. Daarmee bedoelen we dat het voor iedereen leesbaar en begrijpelijk is, ongeacht een beperking.”
“We willen dat ons materiaal zo open mogelijk is zodat echt iedereen snel kan beginnen.”
~ Pauline Maas, ICT docent en docent digitale geletterdheid bij Koninklijke Visio locatie Grave.