We vinden het belangrijk dat leraren, scholen én leerlingen met kwalitatief goed open leermateriaal werken. Om de kwaliteit van open leermaterialen te bepalen zijn daarom kwaliteitscriteria nodig. Met deze kwaliteitscriteria beoordeel je het materiaal dat gemaakt of gedeeld wordt. Daarnaast helpen de criteria óók richting te geven aan leraren of partijen die materiaal willen gaan ontwikkelen.
De volledige set van kwaliteitscriteria, noemen we het Kwaliteitsmodel IOL. Het model is ontworpen voor gebruik bij volledige lessen en lessenreeksen. Maar bijvoorbeeld ook voor complete leerlijnen en/of lesmethodes.
Verschillende situaties waarin open leermateriaal wordt gebruikt en/of ontwikkeld, vragen om verschillende checks op kwaliteit. De kwaliteit van nieuw ontwikkeld materiaal beoordeel je bijvoorbeeld aan de hand van andere criteria dan de kwaliteit van gevonden (open) leermateriaal.
Het Kwaliteitsmodel IOL is dan ook een verzamelbegrip. Er bestaat niet één universele set van kwaliteitscriteria die toepasbaar is op álle gebruikssituaties. Daarom is het kwaliteitsmodel uitgewerkt in verschillende gebruiksscenario’s. Hiermee beoordeel je de kwaliteit van open leermateriaal in verschillende situaties aan de hand van daarvoor relevante kwaliteitscriteria.
We onderscheiden de volgende gebruiksscenario’s:
Een aantal van de gebruiksscenario’s bevat twee criterianiveaus: basis en plus. Uitgangspunt is dat leermateriaal (voor zover het gaat om volledige lessen of lessenseries) aan de basiscriteria voldoet. De pluscriteria zijn waardevol maar optioneel.
Gebruik de scenario’s om uit te zoeken wat de kwaliteit is van het leermateriaal dat je wilt gaan gebruiken. Of neem de gebruiksscenario’s als uitgangspunt als je zelf leermateriaal gaat ontwikkelen. We adviseren daarbij om minimaal de basiscriteria te hanteren en zo mogelijk ook pluscriteria toe te voegen.
Bepaal welk gebruiksscenario het meest van toepassing is op jouw situatie en beoordeel het lesmateriaal aan de hand van de speciaal daarvoor geselecteerde kwaliteitscriteria.
Scenarioschets: ‘Als leraar/ontwikkelaar wil ik kwalitatief goed leermateriaal ontwikkelen op basis van bestaand open leermateriaal. Bij het zoeken naar een goede basis neem ik criteria als uitgangspunt om de kwaliteit te beoordelen. Voor het aanpassen van het gevonden leermateriaal naar mijn eigen onderwijspraktijk gebruik ik kwaliteitscriteria zodat ik weet dat het materiaal dat ik maak aan de eisen van kwalitatief open leermateriaal voldoet en ik eventueel het aangepaste leermateriaal ook weer open kan delen.’
Scenarioschets: ‘Als leraar/ontwikkelaar wil ik kwalitatief goed leermateriaal ontwikkelen dat aansluit bij mijn eigen onderwijspraktijk maar dat ook bruikbaar is voor anderen. Het ontwikkelen van materiaal doe ik aan de hand van kwaliteitscriteria zodat ik weet dat het materiaal dat ik maak aan de eisen van kwalitatief open leermateriaal voldoet.’
Scenarioschets: ‘Als leraar wil ik gevonden leermateriaal toetsen aan kwaliteitscriteria om te bepalen of ik het kwalitatief goed genoeg vind om in mijn lessen te gebruiken.’
Scenarioschets: ‘IOL wil kwalitatief goed open leermateriaal aanbieden dat voldoet aan objectieve kwaliteitscriteria en dat eenvoudig vindbaar is.’