Het ministerie van OCW heeft officieel bekendgemaakt dat 32 pilot-aanvragen in het kader van de regeling Impuls Open Leermateriaal zijn toegekend. Met de 25 pilots die al lopen binnen het programma komt het totaal aantal pilots op 57. Opvallend is dat de pilots erg divers zijn in samenstelling en thema, zo zijn er initiatieven die zich bezig gaan houden met wereldburgerschap, AI, bewegingsonderwijs en de basisvaardigheden.
Open leermateriaal is (vaak aanvullend) materiaal dat vrij beschikbaar is en dus door leraren gebruikt mag worden voor het onderwijs. Vaak is het door leraren gemaakt en gedeeld, maar ook organisaties zoals musea of bibliotheken ontwikkelen en delen hun materiaal volgens de criteria van open leermateriaal, bijvoorbeeld via het platform Wikiwijs. In het meerjarige landelijke groeifondsprogramma Impuls Open Leermateriaal (IOL) werken lerarenteams en andere organisaties samen aan het ontwikkelen en inzetten van open leermateriaal om de kwaliteit van het onderwijs te versterken. Via een subsidieregeling vanuit het ministerie van OCW, dienden 58 aanvragers een plan in om als pilot te kunnen starten.
Programmamanager Suzanne Unck: “Binnen IOL werken we samen aan toepassingen, van open leermateriaal in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en gespecialiseerd onderwijs. Hoe komt open leermateriaal in de praktijk het beste tot zijn recht? Hoe draagt het werken met open leermateriaal echt bij aan de kwaliteit van het onderwijs?
Daarom zijn we ook erg blij dat deze pilots deel gaan uitmaken van de landelijke beweging om open leermateriaal een mooie en vaste plaats te geven in ons onderwijs. Deze pilots helpen om te ontdekken wat werkt, hoe scholen het beste aan de slag kunnen met open leermateriaal en welke ondersteuning leraren hierbij nodig hebben. We monitoren deze pilots en de kennis die we opdoen, borgen we en maken we beschikbaar voor anderen. We voeren op basis van de inzichten verbeteringen door, bijvoorbeeld in Wikiwijs of door meer onderzoek te doen.”
De nieuwe pilots werken zonder uitzondering met meerdere partners samen: bijvoorbeeld basisonderwijs met voortgezet onderwijs, of met lerarenopleidingen of universiteiten. Unck: “Daarmee zien we dat voor steeds meer organisaties het inzetten van open leermateriaal een goede optie is of wordt, zodat leraren flexibeler zijn en actuele gebeurtenissen mee kunnen nemen in hun onderwijs. Ook zijn er scholen die de nieuwe vakken burgerschap en digitale geletterdheid willen integreren in andere vakken of sowieso meer thematisch willen werken. Ook het verbinden van leesonderwijs aan andere vakgebieden staat erg in de belangstelling. We zijn dan ook erg blij dat heel veel nieuwe scholen binnenkort met hun pilots aan de slag kunnen gaan.”
In Impuls Open Leermateriaal werken organisaties, zoals sectorraden, kennisinstituten, musea en onderwijsorganisaties, samen om te zorgen voor kwalitatief goed materiaal. “Dat doen we vooral door samen te kijken naar hoe het werken met open leermateriaal kan bijdragen aan oplossingen voor onderwijsvraagstukken. Dan heb je het bijvoorbeeld over grootschalig en structureel maatwerk kunnen bieden, onderwijskwaliteit in tijden van lerarentekorten en zorgen voor meer kansengelijkheid. Het is een win-winsituatie: leerlingen leren beter, leraren zijn op een enthousiaste manier bezig met hun vak en hebben meer grip op het curriculum, de kwaliteit van het onderwijs wordt hierdoor versterkt en tegelijkertijd kun je samen ook vraagstukken oplossen waar je als leraar, school en schoolbestuur dagelijks mee te maken hebt.”
Een van de pilots die in het nieuwe schooljaar aan de slag gaan is het Grafisch Lyceum in Utrecht, met de pilot ‘Doorlopende leerlijn met ondersteuning van AI’. Susanne Winnubst, Hoofd Onderwijsontwikkeling & Ondersteuning: “De audiovisuele sector is in beweging. De snelle ontwikkeling van technologie, zoals generatieve AI, vraagt om andere en complexere vaardigheden van professionals die beeld en geluid maken. Tegelijkertijd moet er ook ambachtelijke vaardigheden worden geleerd, die al van oudsher zorgen voor mooie en indrukwekkend producties. Voor scholen is het een grote opgave om de toekomstig beroepsbeoefenaars klaar te stomen voor een carrière in deze veelzijdige sector. Samenwerking tussen de scholen is daarbij essentieel. Met behulp van een AI Leermateriaal Generator kunnen de scholen makkelijk inspelen op actuele ontwikkelingen, met oog voor de tradities in het vak.”
“In onze pilot gaan het ICLON en de Faculteit Geesteswetenschappen van de universiteit Leiden samen met docenten open leermateriaal ontwikkelen om wetenschappelijke kennis over schooltalen en culturen te ontsluiten, leerlingen uit het voortgezet onderwijs een bredere blik te geven op het maatschappelijk belang van talen en te enthousiasmeren voor de talen.”
– Dr. Ir. Alma Kuijpers over de nieuwe pilot van ICLON en universiteit Leiden: Taal in perspectief